Die löcherige Hosentasche

Wie es um die Jahrhundertwende einem Schmuggler bei Neurhede erging

In Juli was’t, un so’n moien windstillen Dag. Dat Korn flimmerde in de häite Sünnenstraohlen, de Vaogels verkropen sück all mäist in de Büske. Blot so’n halwe Stiege (= 20) junge Lüe van 16 bis 20 Jaohren läiten sück de Hitze nich anmarken. Säi wassen all wiet härkaomen, denn äinige kammen van’n Hümmling, annere ut’t Oldenbörgschke, un’n Burenwaogen har hör in de Nacht van Kluse brocht, waor säi sück mit’n paor Papenbörgers un annere truffen. Van Dörpen gunkt naoh’t Hollandske rin, denn daor wassen äinige bi hollandsche Kooplüe in de Lehre.

Annere haren all utlert un arbeideten in Winschoten of in Groningen, de äinen hier, de annern daor. Un recht lustig wassen säi. Säi harren höre Jassen uttrocken un alldürig sungen säi maol’n Liedken, enn maol dütsch un ok wall hollandschk. Da günk sück ja so moi, denn säi gungen nich de Landstraote naoh – bewaohre Gott – säi gungen achterlangers, ’n Endken in de Richt upp Schmuggelwägen. Denn däi kennden säi ja alle, wall säi, wenn säi van Holland kammen, uck alltied ’n bittken schmuggelten. De äine braogde sine Mouder ’n Pund off fief van de beste Koffibohnen mit, de annere för sin Vaoder off Unkel un uck för sück sülwest ’n paor Pund Taback off ’n paor hunndert Zigarren off ’n fiefschaften Rock, off ’n anner Kläinigkeit, däi in Holland billiger as in Dütschland war.

De Fiefschaft Rock was mäist as’n Sack binanner naiht, de Koffibohnen, Taback und Zigarren moi verpackt in’n utgehölden Rieksdaoler-Stutten. So’n Rieksdaoler-Stutten word för Hochtieden backt. Un’n ansehnlicke Familie kumm der’n häile Wäke mit ut, denn die Stutten was ¾ Meter lang und ½ Meter bräit. Upp Hochtieden müß de Brut de erste Schnä’e dorvan off schnieden. Wenn de Buren mit de Stuten aower de Grenze gungen, haren de Grenzuppassers alltied hör Spaoß dran, un säi worden uck noit anholden, ’t is immer goud gaohn.

Al säi nu so’ne 4 Stunnen lopen haren, kammen säi an de Grenze bi Bellingwolde. Stuff aower de Grenze stund dormols ’n lütket Burenhus, daor kregen säi an de Grenze bi Bellingwolde för 25 Cents satt Boukweiten-Pannkauken, mit vier Stücke dicken Speck drin un Hönnig daorbi un’n Pingelsöpken (Schnaps mit Zucker) der achter an. Un nu sücke junge Lüe, däi 4-5 Stunnen lopen bünt! De Fraulüe kunnen mit twäi Pannen der nich tägen backen. Achtert Hus stund ’n groten äiken Boom, däi väol Schatten schmet, unner den verkropen säi sück. Do säi möi wassen, dürde ’t nich lange, un säi lagen ale in’n däipen Schloop.

So üm’n Uhr off fiewe gung’t dann wär achterlangers upp Winschoten tou. Unnerwägens truffen säi’n Keerl, däi her ’n Fattken Jenever upp de Puckel, un so goudmöudig as säi wasser, hulpen säi hüm draogen. Säi denden hüm, ’t was ’n läipen Schmuggler, ’n utgepütkerten Racker, äine, däi ’t fustdick achter de Ohren har. Häi har hör all mannigäin Wink gäwen.

De Wegg schliegelde sück mäist dör Tuffelland, an grote Boukweiakers vörbi, un toulest, net as säi in’n langet Roggenfeld bugen wullen, kamm üm de Houk ’n hollandsken Kommis (Grenzwächter)! Wat verschrouken säi sück! Häi frog hör fort nao de Fräischien. „De hebb ick“, säi de Schmuggler, un häi fung an, in alle Taken tou söuken. Jao, häi trock de Rock un de Weste ut un keek toulest unner’t Hemd. Man häi kunn de Schien nich finnen. As dat Söuken lang genug dürt har, mäinde de Kommis, nu schull häi’t Fattken man wär upplaoden un man mit hüm naoh Winschoten gaohn. Do de Schmuggler dat nich wull, un uck de jungen Lüe dat Fattken nich draogen wullen, so bleef hüm nix aower, as sück sülwst mit dat Fattken tao belaoden. Un häi dö’t mit Pläsier – dochte häi doch mit Freide dran, wat säi wall in De stückerige Büxentasche

Winschoten för Oogen maokeden, dat geraode häi düssen läipen Schmuggler bi’t Schlafittken krägen har.

Meßnatt van Schwäit kammen säi in Winschoten upp’t Hauptamt an. Jao, säi moken alltousaomen grote Oogen, un de Öppste stellde hüm’n Masse Vördäile in Utsicht – dat Harte kloppte hüm vor Freide.

Man dann kreeg de Verbräker de Baort droff. Säi wullen hüm futt upp’e Stä’e in’t Lock stoppen. Man unse Frönd was uck nich upp’t Mul fallen, häi fung wär an tau söiken, un as häi de Schien nich in de Tasken fund, do truck häi Rock, Weste und toulest dat Hemd ut, un dann de Schouh un de Söcken. Un wo kunn’t! – de Schien was dör de stückerige Büxentaske in de Söcke gläden! Wat freide de Schmuggler sück, dat häi de Schien wär har! Häi bedurde de Kommis, dat säi hüm nich glöwt har, un bedankde sück för’t Fattkendraogen. Un dann kwamm de ganze Gesellschkupp väöl gauer wär tou’t Tollhus ut, as säi drin kaomen wassen. De jungen Lüe blewen de Nacht in Winschoten un reisden den annern Dag mit’n Zug wieder.

Aus dem Nachlass von Bernhard Stubbe